آزمون‌های گروهیآزمونهای گروهی، یکی از مباحث مطرح در روان‌سنجی در علم روان‌شناسی بوده و به معنای آزمونی است که در هر جلسه در مورد گروهی از افراد قابل اجرا است. در آزمون‌های گروهی تعداد آزمون‌شوندگان بیش از ۲ نفر است و همه آنها همزمان به یک آزمون پاسخ می‌دهند. از آزمون‌های گروهی اغلب در نظام آموزشی، امور استخدامی، صنایع، ارتش و خدمات نظامی استفاده می‌شود. در این مقاله بعد از بیان تعریف و تاریخچه آزمون‌های گروهی به بررسی انواع و سطوح آزمون گروهی پرداخته و در پایان به مزایا و محدودیت‌های این نوع از آزمون‌ها اشاره می‌کنیم. ۱ - تعریفآزمونی که در هر جلسه در مورد گروهی از افراد قابل اجرا است، "آزمون گروهی" نامیده می‌شود. در آزمون‌های گروهی تعداد آزمون‌شوندگان بیش از ۲ نفر است و همه آنها همزمان به یک آزمون پاسخ می‌دهند. از آزمون‌های گروهی اغلب در نظام آموزشی، امور استخدامی، صنایع، ارتش و خدمات نظامی استفاده می‌شود. برای مدت‌های مدید آزمون‌های گروهی بیشتر توسط مدارس به‌کار گرفته می‌شدند. آزمون هوش گروهی، ارزشی برابر با آزمون هوش فردی ندارد، زیرا در آزمون‌های گروهی اطلاعات بالینی با ارزش از دست می‌رود. دو آزمون گروهی که بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد عبارتند از: [۱]
و. کریستیانی، جورج، روان‌شناسی مشاوره، ص۳۵۶، ترجمه رضا فلاحی، تهران، رشد، ۱۳۷۴، چاپ اول.
· آزمون توانایی ذهنی اوتیس – لنون (Otis_ Lennon Mental) · آزمون کالیفرنیا در زمینه بلوغ ذهنی (California Test of Mental Maturity) ۲ - تاریخچهسنجشهای گروهی وسیع، نخستین بار طی جنگ جهانی اول به وجود آمد و بیشتر به منظور انتخاب افراد ارتش و همچنین قرار دادن آنها در حرفه‌های مختلف نظامی به‌کار برده شد. آلفا و بتای ارتش، آزمون‌هایی بودند که در ارتش آمریکا مورد استفاده قرار می‌گرفتند. آزمون آلفا، یک آزمون کلامی بود که به منظور کارگماری عمومی تهیه شده بود. آزمون بتا، یک آزمون غیرکلامی بود که هدف از تهیه آن، آزمایش افرادی بود که به جهت تکلم به زبان خارجی یا بی‌سوادی، آزمون آلفای ارتش برای آزمایش آنان مناسب نبود. الگویی که با تهیه این آزمون‌ها به میان آمد بعدها به صورت کم و بیش مشابهی مبنای تهیه تعداد زیادی از آزمون‌های گروهی برای کاربردهای غیرنظامی قرار گرفت. در حال حاضر در ارتش از "آزمون ورودی نیروهای مسلح" (Test Armed Forces Qualification) به منظور سرند اولیه استفاده می‌شود. به دنبال آن، افراد با مجموعه آزمون‌هایی آزمایش می‌شوند که به منظور کارگماری در رشته‌های شغلی هر یک از نیروها تهیه شده‌اند. [۲]
شاملو، سعید، روان‌شناسی بالینی، ص۷۴، تهران، رشد، ۱۳۷۶، چاپ ششم.
۳ - جایگاهآزمونهای گروهی برای روان‌شناسان بدین جهت ارزش دارد که می‌توانند به وسیله آنها مقدار زیادی اطلاعات را به سرعت، سهولت و ارزان به دست آورند. ۳.۱ - سنجش هوش بزرگسالانتستهای گروهی زیادی برای استفاده در مورد سنجش هوش بزرگسالان ساخته شده است که عبارت است از: · تست تجدیدنظر شده آرمی آلفا · تست تجدید نظرشده آرمی بتا ۳.۲ - سنجش بزرگسال باسوادتستهای گروهی دیگری نیز برای سنین بزرگسال افراد باسواد ساخته شده که بعضی از این تست‌ها عبارت است از: · امتحان ورودی دانشجویان دانشگاه · تست روان‌شناسی دانشگاه ایالتی اهایو · امتحان ورودی فوق‌لیسانس · تست طبقه‌بندی عمومی ارتش ۳.۳ - آزمون‌های گروهی کلامیبرای افرادی که بین ۷ و ۱۵ سال‌اند تعدادی آزمون‌های گروهی کلامی ساخته شده است که عبارت است از: · تست استعداد ترمن – مک‌نمار · تست اتیس · تست ثوراندیک ۳.۴ - آزمون‌های گروهی غیرکلامیبعضی از آزمون‌های گروهی غیرکلامی در همین گروه سنی عبارت است از: [۳]
شاملو، سعید، روان‌شناسی بالینی، ص۷۵، تهران، رشد، ۱۳۷۶، چاپ ششم.
· تست غیرکلامی شیکاگو · تست غیرکلامی پینتر · تست تصویر گرفتن گودایناف ۴ - سطوح اجرادر آزمون‌های گروهی، مجموعه آزمون‌های چندسطحی وجود دارد که به‌ویژه در مدارس از آن استفاده می‌کنند. این آزمون‌ها در سه سطح اجرا می‌شود که عبارت است از: آمادگی، دبستان و دبیرستان. ۴.۱ - آمادگیاز سن ۵ تا ۶ سالگی می‌توان آزمون‌های چاپی را در گروه‌های کوچک ۱۰ تا ۱۵ نفری اجرا کرد. اما در این آزمایش‌ها نیز کودکان باید از توجه انفرادی قابل ملاحظه آزماینده برخوردار باشند تا اطمینان حاصل شود که مطابق دستورالعمل کار می‌کنند. آزمون‌های گروهی سطح آمادگی معمولا گسترده‌ای از کودکستان تا دو سه کلاس دوره ابتدایی را دربرمی‌گیرد. آزمون توانش ذهنی اوتیس – لنون برای این سطح در نظر گرفته شده است. ۴.۲ - دبستانآزمونهای گروهی هوش که برای استفاده در کلاس‌های چهارم دبستان تا پایان دبیرستان تهیه شده‌اند، هم از لحاظ محتوا و هم از لحاظ طرح کلی، جنبه‌های مشترک فراوان دارند. آزمون مهارت‌های آیوا (ITBS) و آزمون پیشرفت تحصیلی (TAP)، در این سطح اجرا می‌شود. ۴.۳ - دبیرستاننمونهای از آزمون‌های هوش که مخصوص دبیرستان است، آزمون‌های توانش مدرسه و دانشگاه (SCAT) بوده که در این سطح اجرا می‌شود. ۵ - مزایاآزمونهای گروهی اصولا به منظور سنجش‌های گروهی وسیع تهیه شده‌اند. با استفاده از آزمون‌های گروهی می‌توان به شرط وجود فضای کافی و بلندگو، تعداد کثیری از افراد را به‌طور همزمان آزمایش کرد. استفاده از مواد چاپی با پاسخ‌های ساده‌ای که قابل ثبت در کتابچه آزمون یا پاسخ‌نامه بودند موجب شد که نیازی به رابطه رو در رو بین آزماینده و آزمودنی نباشد. در آزمون‌های گروهی به این علت که نقش آزماینده به حداقل رسیده، بیش از آزمون‌های انفرادی می‌توان شرایط یکسان فراهم کرد. در آزمون‌های گروهی نمره‌گذاری معمولا به صورت عینی‌تر انجام می‌شود. بسیاری از آزمون‌های گروهی را می‌توان با استفاده از خدمات چند مؤسسه نمره‌گذاری آزمون‌ها، به وسیله کامپیوتر نمره‌گذاری کرد. ۶ - محدودیتهادر آزمون‌های گروهی، آزماینده چندان فرصتی برای ایجاد ارتباط با آزمودنی‌ها، جلب همکاری و حفظ شوق و شور آنان ندارد. در این آزمون‌ها کمتر امکان دارد که آزماینده از شرایط گذران آزمودنی از قبیل بیماری، خستگی، نگرانی و اضطراب که در میزان کارکرد مؤثرند آگاهی یابد. به‌طور کلی آزمودنی‌های کم‌تجربه در آزمون‌های گروهی با مشکلات بیشتری روبرو می‌شوند. از سوی دیگر، آزمون‌های گروهی به جهت محدودیتی که در پاسخ‌های آزمودنی‌ها ایجاد می‌کنند مورد انتقاد قرار گرفته‌اند. این قبیل انتقادها بیشتر معطوف به ماده‌های چندگزینه‌ای است. انعطاف‌ناپذیری، یکی دیگر از محدودیت‌های آزمون‌های گروهی است، یعنی اینکه تمام آزمودنی‌ها باید به تمام ماده‌های آزمون پاسخ دهند. بهره‌گیری بهتر، از زمان مقرر برای آزمایش وقتی امکان دارد که آزمودنی بتواند کوشش خود را صرف ماده‌هایی بکند که در سطح استعداد و توانایی او هستند. [۴]
آناستازی، ا، روان‌آزمایی، ص۲۴-۲۵، محمدنقی براهنی، تهران، دانشگاه تهران، ۱۳۷۱، چاپ سوم.
۷ - پانویس
۸ - منبع• سایت پژوهه، برگرفته از مقاله «آزمون های گروهی»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۹/۰۶/۱۹. رده‌های این صفحه : آزمون‌های روانی | روان‌سنجی | روان‌شناسی بالینی | مباحث روان‌شناسی | مشاوره و راهنمایی
|